Dwa dzbanki w ksztaucie papug

Papugi o małych głowach, krótkich dziobach, przysadzistych ciałach i szponach drapieżnego ptaka? Artysta, który modelował dwa dzbany około 1780 roku, prawdopodobnie nigdy nie widział papugi, ale przynajmniej postarał się o egzotykę barw. Fajans był popularny w całych Niemczech pod koniec XVII i w XVIII wieku, przez pewien czas produkowano go również na Śląsku.

Figurki, naczynia i zastawy wykonane z fajansu mogły być bardzo wdzięczne i delikatne. Przez dziesięciolecia z powodzeniem stawiały czoła konkurencji ze strony porcelany. Fajans składa się z porowatej, przepuszczającej wodę ceramiki z białym szkliwem cynowym, które służy jako baza dla kolorowych dekoracji. Wielkim wzorem dla produkcji fajansu było holenderskie miasto Delft.

W 2. połowie XVIII w. na silnym popycie próbowali skorzystać także arystokraci i przedsiębiorcy mieszczańscy na Śląsku. Dwie górnośląskie manufaktury w Glinicy i Prószkowie, założone w 1754 i 1763 roku, prawie nie różniły się w swoich produktach. Pomysłowe projektowanie naczyń użytkowych przeżywało swój rozkwit w okresie rokoka. Kolorowo malowane dzbanki z papugami z Glinicy są przykładem popularnych w tym czasie kształtów egzotycznych zwierząt.

Tylko w Prószkowie produkcja fajansu była w stanie utrzymać się przez długi czas na ostro konkurującym rynku europejskim. Inicjatywa Fryderyka Wielkiego dała impuls do produkcji w tym miejscu. Ponad 50 wykwalifikowanych robotników pracowało w budynkach gospodarczych zamku na zlecenie władców Prószkowa, hrabiów Dietrichstein, czasami również pod kierownictwem państwa. Jednak rozkwit górnośląskiej produkcji fajansu trwał zaledwie kilkadziesiąt lat. Już w 1793 r. doszło w Prószkowie do zastoju. W końcu zwyciężyła porcelana wyższej jakości.