Trybularz

Kadzielnica zaopatrzona w okrągłą stopą o wysokim, dzielonym trzema wklęskami, cokole, i gładkim wypukłym płaszczu. Korpus ośmioboczny o puklowanej formie w dolnej partii. Górną część korpusu obiega napis fundacyjny treści : „*THVREOS/ *ODORES *J/FRANCISCVS /TVVS *ECCE/ *CHRISTE *CVLTOR / HOS *OFFER/T *TIBI*”. Litery ryte, kapitała, język łaciński, rozdzielniki międzywyrazowe w formie sześcioramiennej gwiazdki. W polu pod słowami: TVVS *ECCE – grawerowany herb opacki: tarcza dwudzielna w pas, w polu pierwszym serce z krzyżem otoczonym trzema gwiazdami, w polu drugim inicjał Maryi.

W klejnocie infuła opacka i pastorał, labry w formie wstęg – stuł. Nad herbem grawerowane inicjały F .A.S. (Franciscus Abbas Saganensis ), pod – data 1567, co wskazuje iż fundatorem kadzielnicy był opat Franciszek II Kratzer (1566-1583). Nad literami AN w wyrazie FRANCISCVS wybite dwa znaki złotnicze (litery I i O wiązane ) – mistrzowski Jeronimusa Ortha czynnego we Wrocławiu w latach 1554-1584; litera W w kolistym polu – miejski Wrocławia. Korpus zamknięty ciągłym ornamentem utworzonym ze stojących na przemian wkłęsłych i wypukłych, prostokącików, i profilowanym gzymsikiem z trzema półwałkami. Nakrywa wysoka, ażurowa w kształcie wieżyczki. Krawędź podstawy analogicznie kształtowana jak górna część korpusu, profilowana z trzema półwałkami, powyżej zdobiona ciągłym ornamentem utworzonym ze stojących, na przemian wklęsłych i wypukłych, prostokącików. Powyżej wybite dwa znaki złotnicze, podobne jak w partii korpusu. Dolna część nakrywy dwukondygnacyjna, ośmioboczna ze ściankami zbiegającymi się półkoliście ku górze. Boki wydzielone pinaklami.

W dolnej części triforia zamknięte łukami zdwojonymi, nad nimi trzy pełne łuki odwrócone, pomiędzy nimi przeźrocza w formie pięcioramiennej gwiazdy. Gzyms międzykondygnacyjny dekorowany ornamentem złożonym z czteropłatkowych kwiatów osadzonych na wygiętych łodyżkach. W kolejnej kondygnacji, zakomponowane symetrycznie, przeźrocza złożone z dwóch wydłużonych, wąskich otworów zamkniętych łukiem pełnym, ujmujących dwa mniejsze okienka w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego lukiem pełnym, nad którymi mieści się większe, prostokątne okienko zamknięte trójlistnie. Trzecia kondygnacja złożona z wąskich dwóch okien w kształcie stojącego prostokąta, ujmujących mniejsze, analogiczne okienko, nad którym koliste przeźrocze. Powyżej smukła latarnia założona na rzucie kwadratu, o narożach ujętych ażurowymi przyporami. Otwory z trójlistnymi łukami z noskami na lasce o przekroju prostokątnym i okrągłym maswerkiem, dekorowane motywem lilii w zwieńczeniu. Powyżej „dach” w formie ściętego ostrosłupa z wygrawerowanymi oknami.

Do brzuśca korpusu przymocowane są cztery łańcuszki, przechodzące przez uszka nakrywy, piąty, krótszy łańcuszek służący do podnoszenia pokrywy trybularza jednym końcem przyczepiony do szczytu nakrywy przechodzi przez dodatkowy otwór w płytce i jest zakończony kółkiem służącym do pociągania. Łańcuszki o owalnych ogniwach górą ujęte są wieczkiem w kształcie ośmiopłatkowego kwiatu z otworami o łezkowatym kształcie Pośrodku wieczka przylutowane kółeczko, do którego przymocowany jest kolisty uchwyt w formie antabki. Na spodzie wieczka wybity pruski znak podatkowy z lat 1809-12 (w owalnym polu orzeł w koronie, z berłem w łapie). Znak ten był używany do cechowania nowych wyrobów ze srebra i dawnych argenteriów kościelnych zwolnionych z rekwizycji. Wkład kadzielnicy żelazny w formie miseczki o wysokich bokach z kolistymi otworami, zaopatrzonej w uchwyt z kółkiem utworzonym przez zwinięcie pręta w górnej partii.

Inicjały F.A.S. (Franciscus Abbas Saganiensis) i data 1567 wskazują, że fundatorem kadzielnicy był opat Franciszek II Kratzer (1566-1583). Według inskrypcji umieszczonej przy jego portrecie w wielkim korytarzu północnego skrzydła klasztoru, opat ten ufundował wystrój kościoła, przywracając to, co popadło w ruinę. Wykupił obciążone posiadłości w Grotowie, Jabłonowie i Brzeźnicy. Z urzędu odszedł do Wrocławia, skąd też wcześniej nastał. Kadzielnica jest dziełem Jeronimusa Ortha czynnego we Wrocławiu w latach 1554-1584. Zdjęcie obiektu publikowane było m.in. w Die Breslauer Goldschmiede E. Hintze. H. Lutsch wymienia kadzielnicę wśrod wyposażenia kościoła poaugustiańskeigo w Żaganiu, nie wskazując jednak jej autora. P. Oszczanowski w katalogu Wrocławski skarb z Bremy bezpodstawnie uważa trybularz z kościoła poaugustiańskiego w Żaganiu za zaginiony.