Organy

Dzięki staraniom superiora opata G. Engella (1718-1722), w latach 1719-1721 królewski organmistrz Jan J. Mosengel z Królewca zbudował przepiękne organy. Instrument, doskonale dopasowany do miejsca, początkowo był zaprojektowany jako osiemnasto-głosowy o dwóch manuałach, lecz w trakcie prac zamówienie zostało powiększone o trzeci manuał i pedał, razem trzydzieści siedem głosów.

Jak wszystkie instrumenty o barokowym brzmieniu, organy świętolipskie posiadały trakturę mechaniczną, a niezbędne do gry powietrze pompowane było przez cztery klinowe miechy uruchamiane nożnie przez tzw. kalikantów.

Jan Josue Mosengel przywiązywał wielką wagę nie tylko do brzmienia, ale też do wystroju instrumentu.  Niezwykle kunsztownie wykonany prospekt organów w Świętej Lipce, dzieło warsztatu mistrza, należy do najpiękniejszych epoki baroku.

Obudowa zdobiona jest złoconym ornamentem liści akantu. Wykonał je Krzysztof Peucker z Reszla. Na zwieńczeniach umieszczono rzeźby aniołów grających na instrumentach muzycznych. Na dwóch najwyższych wieżach stoją Matka Boska i Archanioł Gabriel – wraz z gołębicą stanowią grupę Zwiastowania. Podczas gry rzeźby, gwiazdy i dzwoneczki na wieżach są wprawiane w ruch. Archanioł Gabriel kłania się nisko, Maryja odpowiada skinieniem głowy, anioł na środkowej wieży gra na lutni i kręci głową ozdobioną promieniami, a cztery małe aniołki poruszają dzwonkami. Na pozytywie obracają się anioły grające na trąbkach.

Dzięki bogato rzeźbionej oprawie instrumentu głównego oraz pozytywu wbudowanego w balustradę chóru muzycznego z ruchomymi figurami i brzmieniu instrumentu, już w tamtych czasach zaliczano je do najlepszych w wykonaniu J. J. Mosengela. W 1721 r. będąc przekonany o ich doskonałości, napisał kwitując ostatnią ratę z należnej mu sumy: „Gott erhalte das Werk bis an den Jüngsten Tag” (Boże, zachowaj to dzieło aż do dnia ostatecznego).

Zdjęcia

Gigapixele

search

Zobacz inne zabytki z kategorii: Rzemiosło