Krzyż relikwiarzowy

Relikwiarz Drzewa Krzyża Świętego w formie krzyża. Podstawa w formie profilowanego, wielokondygnacyjnego cokoliku na rzucie prostokąta o ściętych narożach. Postument w dolnej partii gładki, powyżej występuje wypukła krawędź. Nad nią, na niskim prostym cokoliku ustawiona jest kolejna część o ściętych narożach i schodzących się ku górze bokach, a następnie rozchodzących się w górnej partii postumentu, gdzie boki znów kształtowane są jako wypukłe. Poszczególne, pola dekoracyjne otoczone są gładkimi ramami, zgodnie z podziałem na kondygnacje i boki.

Gładkie ornamenty przedstawione są na fakturowanym, ciemnym tle. Na ściętych narożach, w dolnej partii występuje dekoracja złożona z ornamentu wstęgowego, pięciopłatkowego kwiatu i kampanuli, wyżej znajduje się gęsto rozmieszczona dekoracja w formie kół, powyżej – rybiej łuski. Na długich bokach występuje ornament wstęgowo – cęgowy wzbogacony u dołu podwieszonym pękiem kwiatów, powyżej – liśćmi i kwiatem akantu, w górnej partii – liśćmi akantu i kampanulą. Podobnie zakomponowane są krótsze boki. Dodatkową dekorację podstawy stanowią, częściowo zachowane, imitacje szlifowanych kamieni szlachetnych: czerwonych, zielonych i przezroczystych. Na tylnej części cokołu, w jego dolnej części, wybita dwukrotnie cecha mistrzowska IK” w owalu.

Natomiast na krótszym boku podstawy, u dołu znajduje się pruski znak kontrybucyjny z lat 1809-12 (w owalnym polu orzeł w koronie, z berłem w łapie), którym znakowano zwolnione od przymusowego wykupu, dawne srebra kościelne. Trzon w formie pełnoplastycznej figurki anioła przyklękającego na prawe kolano, dźwigającego na głowie i uniesionych dłoniach trójlistny krzyż. Pomiędzy ramionami krzyża gloria z wycinanych, prostych promieni o postrzępionych końcach. Ramiona krzyża od strony czoła dekorowane wzdłuż krawędzi pasem czerwonych imitacji (granatów?) szlifowanych kamieni szlachetnych.

Pola ramion pokryte są odlewaną, niezłoconą dekoracją roślinną w formie gałązki z listkami i kwiatami w postaci strasu. Na odwrocie, na obwiedzionych perełkowaniem ramionach krzyża występuje odlewana, kuta i cyzelowana, niezłocona dekoracja wstęgowo-cęgową z motywem kampanuli. Na skrzyżowaniu belek znajduje się owalna puszka na relikwie ze szlifowanego kryształu. Wewnątrz podwieszona, otoczona złotą (?) koronką, kapsuła w formie krzyża łacińskiego wykonanego ze szlifowanego kryształu, zawierająca partykułę Krzyża Świętego. Metalowa rama puszki od strony lica krzyża dekorowana jest rzędem imitacji, kamieni szlachetnych okrągłych, szlifowanych o barwie zielonej i przezroczystych. Brak dwóch kamieni na dolnym ramieniu krzyża i dwóch kamieni na cokole.

Ornamentyka i forma krzyża relikwiarzowego wskazuje, iż powstał on około 1730 r. Niestety nie jest znane nazwisko fundatora oraz złotnika o inicjałach IK, który wykonał obiekt. H. Lutsch, opisując najciekawsze dzieła złotnicze świątyni wspomina jedynie o rokokowym krzyżu relikwiarzowym. Ze względu na enigmatyczność informacji trudno określić, czy chodziło o opisywany relikwiarz. W szczegółach opisów przedmiotów z zespołu poaugustiańskiego zawartych w „Die Kunstdenkmäler des. Reg.-Bezirks Liegnitz” często występują błędy.

Zdjęcia

Modele 3D

search

Zobacz inne zabytki z kategorii: Rzemiosło