Madonna na półksiężycu

„Madonna na półksiężycu” wyrzeźbiona została w lipowym drewnie przed 600 laty. I bardzo niewiele o niej wiadomo. Przypuszczalnie pochodzi z późnogotyckiego ołtarza skrzydłowego, który można było otwierać i zamykać, zmieniając jego wygląd w ciągu roku kościelnego. Łagodny wyraz twarzy i smukła sylwetka Maryi pozwalają zaliczyć rzeźbę do kategorii „pięknych madonn”.

Od końca XIV wieku ten typ rzeźb przenikał z Czech na Śląsk, gdzie w okresie między 1410 a 1420 rokiem powstała figura maryjna ‒ być może w pracowni rzeźbiarskiej w Bolesławcu, z przeznaczeniem dla kościoła w dzisiejszym Drożkowie koło Żarów, na Dolnych Łużycach. Stała ona w centrum szafy ołtarzowej, w otoczeniu figur innych świętych.

Maryja ma u stóp sierp półksiężyca, stąd też określana jest również jako „Madonna na półksiężycu”. Berło w dłoni i korona to atrybuty „Królowej Niebios”. Na prawej ręce trzyma Dzieciątko Jezus. Jabłko w dłoni Jezusa nawiązuje do starotestamentowego grzechu pierworodnego zawinionego przez Ewę, która wedle biblijnej opowieści zjadła owoc zakazany z drzewa poznania i podzieliła się nim z Adamem. Maryja jednak przezwycięża grzech poprzez dziewicze narodziny Zbawiciela. Sierp księżyca jest znakiem jej czystości, która pokonuje „starego Adama” – twarz ukrytą pod półksiężycem. Dlatego też Maryja wielbiona była jako „nowa Ewa”.

Nie jest jasne, w jaki sposób figura dotarła ze Śląska na zachód Niemiec. W 1950 roku pojawiła się na rynku sztuki ‒ zachowana była originalna polchromia, przypuszczalnie w okresie baroku rączka Dzieciątka Jezus została trochę nieudolnie uzupełniona. Rzeźbę można podziwiać w Görlitz od momentu otwarcia Muzeum Śląskiego.