Prezbiterium Bazyliki Mariackiej
Pierwotne sklepienie prezbiterium pochodzącego z lat 1355-1365 i ufundowanego przez patrycjusza Mikołaja Wierzynka, zostało zniszczone w wyniku katastrofy budowlanej w 1442 r. Niewykluczone, że spowodowanej przez podcięcie przypór po stronie północnej w czasie budowy zakrystii. W jego miejsce założono nowe – gwiaździste, które jednak zostało uproszczone przez Stryjeńskiego pod koniec XIX wieku poprzez usunięcie części żeber.
W czasie tejże konserwacji krakowski rzeźbiarz Zygmunt Langman wykonał do baldachimów kamienne rzeźby przedstawiające proroków – Jeremiasza (portret Matejki), Daniela, Dawida, Ezechiela, Jonasza i Izajasza. Wówczas też na wydobyte spod stiuków i tynków ściany, po ich częściowej rekonstrukcji i uzupełnieniu, zdecydowano się nałożyć nowy wystrój malarski o charakterze całościowym, wymyślony i zaprojektowany przez Jana Matejkę (1890–1892), a wykonany przy udziale młodych pomocników: m. in. Stanisława Wyspiańskiego i Józefa Mehoffera. Matejko wprowadził też kilka elementów małej architektury ingerujących mocno w przestrzeń kościoła, takich jak chórek po stronie północnej ołtarza, a także belkę pod krucyfiks na tęczy.
Po obu stronach prezbiterium w latach 1635-37 gdański snycerz-ebenista Fabian Möller wykonał stalle z bogato dekorowanymi, płaskorzeźbionymi zapleckami o cechach wczesnobarokowych, połączył je ze stallami późnorenesansowymi. Zaplecki skomponowane są z dwułucznych nisz wypełnionych płaskorzeźbionymi scenami z życia Chrystusa i Marii. Poszczególne nisze przedziela dekoracja ornamentalna.
W przestrzeni całego kościoła odnaleźć można liczne płyty i pomniki nagrobne. Z racji funkcji liturgicznych w prezbiterium grzebani byli archiprezbiterzy mariaccy. Ich wspaniałe nagrobki i epitafia znajdują się w części wschodniej, w bezpośrednim sąsiedztwie ołtarza głównego, w przestrzeni ścisłego prezbiterium wydzielonego marmurową balustradą komunijną. Kolejnym niezwykłym przykładem architektury nagrobnej, wyjątkowym w skali Europy ze względu na unikatową formułę ikonograficzną, są piętrowe nagrobki przy wejściu do prezbiterium. Najpierw, przed 1568 r., Montelupi wystawili sobie w południowo-zachodnim narożniku chóru, na tyłach cyborium, pod krucyfiksem triumfalnym, obok wejścia z cmentarza, kamienne stalle, z których korzystali podczas liturgii. Później, w dwóch etapach: w latach około 1600–1613 i po 1614 r., wznieśli nad nimi piętrowy nagrobek. Ten typ pomnika połączonego z prywatną ławą powtórzyli przed 1616 r. członkowie rodziny Cellarich.
Gigapanoramy
)
)
)
)
)
)
)
)
)